Sabit kur rejimi uygulanan ülkelerde ödemeler dengesi açık veriyorsa hükümetçe alınan bir
kararla ülkenin para biriminin değerinin düşürülmesine develüasyon denir. Ödemeler dengesi
bir ekonomide yerleşik kişilerin diğer ekonomilerdeki yerleşik kişiler ile belli bir dönem
içinde yapmış oldukları tüm mal ve hizmet ticaretidir. Ekonomik olarak sıkıntılara yol
açmaması adına ödemeler dengesinin ekonomilerde açık vermemesi hedeflenir. Ödemeler
dengesinin açık verdiği durumlarda develüasyon kararıyla tekrar dengeye oturması açık
vermemesi amaçlanır. Develüasyon kararından önce ülkenin para birimi yabancı ülke para
birimlerine oranla değerli hale geldiği için iç pazardan talebi karşılamak üretim yapmak
yerine ithalat daha cazip hale gelir. Bu nedenle ithalat artış gösterir dışarıya döviz çıkışı olur.
İhracat yönüne bakarsak eğer ulusal para birimi diğer para primlerine oranla değerli olduğu
için dışarıya ihraç edilen ürünler pahalılaşır. Ülkenin ihracat yaptığı pazarda birden fazla
tedarikçi bulunuyorsa eğer o ülke fiyat olarak ihraç ettiği ürünlerde dezavantajlı konuma gelir.
Bu da ister istemez ihracatın düşmesine yol açar. Bu denklemde ithalat artarken ihracat
azaldığı için ödemeler dengesinde açık verilmesi gibi sıkıntılar ortaya çıkar. Bu sıkıntıların
giderilmesi amacıyla hükümetçe develüasyon yani para biriminin değerinin düşürülmesi
kararı alınır. Para biriminin değerinin düşürülmesiyle ithalat pahalı hale gelirken ülkenin ihraç
ettiği ürünler de daha ucuz hale gelir. İhracat pazarında fiyat avantajının tekrar kazanılması
hedeflenirken ülkenin ithalatının da azaltılması amaçlanır. Dolayısıyla ithalatın azalıp
ihracatın arttırılması ödemeler dengesinde düzelmelere yol açar.
Türkiye’de dalgalı kur rejimine geçilen 2001 senesine kadar çeşitli tarihlerde toplamda altı
kez cari dengeyi sağlayabilmek amacıyla develüasyon kararı alınmıştır. 2001 senesinde
dalgalı kur sistemine geçişle teorik olarak develüasyon kararı almaya gerek kalmamıştır.
Dalgalı kur rejimine geçişle TL’nin döviz karşısındaki değerinin arz-talep doğrultusunda
serbest olarak piyasada belirlenmesi sağlanmıştır.