Share This Article
Forward işlemleri, bir menkul kıymet üzerinde ileri ki bir tarihte, belli bir fiyat ve miktar için alıcı ile satıcı arasında alım-satımı için yapılan özel bir sözleşmedir. Günümüzde Forward işlemleri en çok döviz, emtia ve kıymetli maden ürünleri üzerinde gerçekleştirilmektedir. En çok ithalatçılar ile ihracatçılar kur risklerini yönetmek için kullandıklarından dolayı forward işlemleri halk arasında daha ziyade kur dalgalanmalarına karşı korunma tekniği olarak da bilinmektedir.
Forward işlemleri taraflar arasında karşılıklı yapıldığından dolayı Tezgahüstü Piyasa işlemi, Over-The-Counter, olarak adlandırılır. Future işleminden ayrılan en belirgin özelliği budur. Forward işlemleri vadesi geldiğinde fiziki veya nakdi teslim gerektirmektedir ve her iki taraf için geri dönülmez şartlar içermektedir. Future işlemleri organize bir piyasa olduğundan dolayı, borsa sözleşmelerin standartlarını önceden belirlemiştir. Forward işlemlerinin avantaj ve risklerine daha detaylı olarak baktığımızda ise;
Forward İşlemlerinin Avantajları
Forward işlemleri ülkemizde en çok döviz sözleşmeleri üzerinde yapılmaktadır. Kur riskinden korunmak amacıyla ithalatçı ve ihracatçıların sıklıkla kullandıkları Forward işlemlerinin en büyük avantajlarından biri kur riskinin etkin bir şekilde yönetilmesidir. Çünkü forward sözleşmelerinde taraflar karşılıklı olarak valör tarihinde miktar, fiyat ve vade konusunda mütabık kalırlar. Böylelikle kur ileri ki bir tarihte her iki taraf açısından önceden belirlendiği için kurdaki dalgalanmalar şirket kârlarını olumsuz yönde etkilemeyecektir. Bu durum ithalat ve ihracatçı şirketlerin bütçeleme yapılanmasına önemli katkı sağlamakla birlikte nakit akışında dalgalanmayı önler. Özetle alıcı ve satıcı olarak karşılıklı taraflar gelecekteki belirsizlikleri ortadan kaldırmış olacaklardır. Forward işlemlerinin en büyük avantajlarından bir diğeri sözleşmelerde serbestlik hakimdir. Özel bir yasal düzenleme söz konusu olmadığından dolayı karşılıklı taraflar yükümlülüklerini dilediği şekilde oluşturabilirler. Hal böyle olunca forward işlemini yapan taraflar genellikle birbirlerini tanırlar. Borsa kurallarında geçerli olan teminat ve marjin gibi sistemleri kullanma zorunluluğu yoktur. Bu gün içi uzlaşma, gün sonu hesaplaşma ve sürekli olarak değer hesaplanması yoktur. Kâr –zarar vade sonunda ortaya çıkar.
Foward İşlemlerin Riskleri
Forward işlem sözleşmesini yapan taraflar karşılıklı güven esasına dayanarak işlem gerçekleştirirler. Dolayısıyla burada ki en büyük risk Kredi Riskidir. Taraflardan biri taahhüdünü yerine getirmemesi durumunda sözleşmeye uyulmadığından dolayı temerrüt riski doğar ve büyük bir zarar söz konusu olabilir. Forward işlemi bir tezgah üstü piyasa işlemi olduğundan dolayı ayrıca bir garantör yoktur. Dolayısıyla organize borsa dışı işlemlerde vadeden önce işlemin sonra erdirilmesi durumu dahi oluşabilme riski mevcuttur. Diğer taraftan forward işlemi organize bir yapıya sahip olmadığı için tarafların vade süresi dolmadan yükümlülüklerini yerine getirerek anlaşmadan kurtulma imkanı yoktur. Ayrıca Forward işlemin tezgah üstü bir işlem olduğundan dolayı katılımcıların bilgisine açık değildir. Bu durum Forward işlemlerinin ikinci el piyasası oluşmasını engeller. Forward işlemler anapara korumalı değildir. Dolayısıyla gerçekleşebilecek zarar yatırılan para kadar olabilme riski mevcuttur. Şirketlerde Forward işleminin yapılmasının ana sebeplerinden biri de kur riskinden dolayı olası oluşabilecek bilançodaki zararı berteraf etmektir. Ancak yapılan işlem sonucunda pozisyon gereği işlem zarar ile kapanmış olsa dahi aslında kur riskini sıfırlamış olan şirket kâr’dan zarar etmiştir.
