Hisse senetlerinin fiyatları her şirket için farklılık gösteren bir çok öğenin bir araya gelmesiyle belirlenir. Ancak hala “hisse senedi fiyatları nasıl belirlenir?” sorusuna bir cevap vermiş değiliz. Hisse senetlerinde yaşanan düşüş ve yükselişini doğru bir şekilde anlayabilmek için ilk önce arz-talep dengesinin etkilerine bakmamız gerekir.
Arz-Talep Dengesi
En temel olarak, hisse senedine karşı oluşan arzın fazla olması fiyatını arttırırken, talebin düşük olması da fiyatın düşmesine neden olur. Hisse senedinin popülerleşmesi arzı arttırır fakat senetler sınırlı olduğu ve almak isteyen kişi sayısı fazla olduğu için fiyatlarda artış görülür. Çeşitli nedenlerden dolayı alınan hisse senetlerinin elden çıkarılmak istenmesi de, benzer şekilde o hisse senetlerinin değerinin düşmesine neden olur. Burada akıllara bir soru daha gelmektedir. Hisse senetlerine karşı oluşan arz ve talepleri ne etkiler? Bunu da makro ve mikro sebepler olarak iki ana gruba ayırabiliriz.
Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Mikro Sebepler
Mikro düşünüldüğünde, sektörün cazibesi, şirketin yönetimi, çalışma modeli, şirket cirosunun artışı veya düşüşü, şirketin projeleri, gelecek planları, başarıları, yeni iş haberleri, rekabet artışı, teknolojiye uyumluluğu, üretimdeki artışı gibi faktörler hisse senedi fiyatlarını etkiler. Şirket hakkında alınan olumlu veya olumsuz haberler ve sinyaller de alıcıların psikolojisini ve alım satım oranlarını önemli ölçüde tetikleyen unsurlar arasındadır.
Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Makro Sebepler
Makro ele aldığımızda ise, bir ülke veya dünya ekonomisinin seyri, ülkede faiz oranlarının artması ya da azalması gibi etkenler, ekonominin yavaşlamasına veya büyümesine neden olur. Bu da şirket performansını ve insanların hisse senedine karşı talebini etkiler. Daha detaylı bakarsak petrol fiyatları, işsizlik oranları, yüksek borç oranları, nüfus yapısı, büyüme hızı, küresel piyasalardaki durum gibi faktörler de makro düzeydedir.
Hisse senedi fiyatlarını etkileyen makro faktörlerin en önemlisi ise politikadır. Bir küvet hayal edin. Küvette tıpa olmadan suyu arttıramazsınız. Bu tıpa, tıpkı politika ve politikadaki stabilite gibidir. Politikadaki stabilite ne kadar iyiyse, faiz oranları da düşük olup, piyasalar değer kazanmaya başlar. Politik sorun ve belirsizlikler ise olumsuz dalgalanmaların yaşanmasına neden olabilir.
Bazen yapılan spekülatif açıklamalar da hisse senedinin değer kaybetmesine neden olabilir. Piyasayla ilgili kötü bir haberin yayılması, şirketin durumu ne kadar iyi olursa olsun senedin değerini düşürebilir. Arz talep meselesi uzun vadede değerini belirlese de piyasalardaki günlük gelişmeler ve sinyaller de durumu etkiler.