Share This Article
Faiz artırımlarının altında yatan en büyük sebeplerden birisi ödemeler dengesinde açık veren ülkelerin dışarından sıcak para girişini sağlayıp iç piyasayı rahatlanmak olarak görülürken bunun yanında bir başka büyük etkisi ise Türk Lirasının değerlenmesi anlamına gelir. Türk Lirası değerlendikçe kur yükselişinden kaynaklı maliyet enflasyonunun önüne geçilmiş olur. Sadece maliyet enflasyonu değil talep enflasyonunu da engellemiş olması beklenir. Faiz artırımlarının olumlu etkileri varken olumsuz etkileri de oldukça yüksek olduğu düşülmektedir. Yatırımları düşürmesi en büyük olumsuzluk olarak görülürken enflasyonu düşürmesi olumlu etkisi olarak olarak görülebilir. Faiz artırıldığı zaman tüketimler azalırken tasarruflarda artış beklenir, kaynağın artmasıyla yatırımlar için kaynak bulmak oldukça kolaylaşır, tüketimlerde düşüş ile birlikte enflasyonda gerileme görülürken olumsuz sıralaması ise faizlerin artmasıyla yatırım maliyeti artmış olur, maliyet arttığı için yatırımları engeller, istihdam düşerken büyümede aynı şekilde düşmesi beklenir.Birbirine zincirleme çok fazla etkisinin olmasından kaynaklı en önemli konularından kısaca bahsetmekte fayda var.
Enflasyon
Enflasyonun yükselişini durdurma etkisi beklenir. Enflasyonu, faizlerin artması ile birlikte piyasada talep azalır, harcama eğilimi düşmeye başlar.Bunun nedeni bankaların TCMB tarafından para talep ettiği zaman yüksek faiz uygulamasına sebep olurken bankada daha fazla para toplamak için daha yüksek faiz uygulayarak müşterilerinin para yatırmasını sağlamasından kaynaklı piyasada risksiz faize para yatırılıp harcama eğiliminden vazgeçilmesini sağlayıp, enflasyonda talebin önü kesilmiş olur. Bu etkiyle birlikte TL’nin değeri artar ki az olan TL değerlenip yurt dışından gelen paranın risksiz faiz için TL tarafında kalmak daha avantajlı hale gelmiş olacaktır.
İşsizlik
Faiz artırımında istihdam piyasasına etkisi ise olumsuz olarak yansıma ihtimali yüksek olarak görülebilir. Çünkü faizlerin artması demek yatırımların durması anlamına gelebileceği için risksiz yatırım varken risk alıp iş yeri açmak yatırımcı için zor gelebilir, hazır yüksek faizden yararlanmak daha avantajlı gelmesinden kaynaklı işsizliği artırabilecek etken olarak görülebilir. Faizlerin düşmesi ise tam tersi yönde etki yaparak piyasadan hazır faizden kazanamayan yatırımcıyı doğrudan yatırım yapmaya teşvik edeceği için işsizliği azaltan etken olarak görülebilir.
Büyüme
Faiz artırımı yatırımları düşürmesinden kaynaklı büyüme açısından olumsuz olarak görülür. Sıkı para politikası uygulanması anlamına gelen faiz artırımı düşük maliyetli para bulup yatırım yapacak olan yatırımcıyı yüksek maliyetlerden dolayı vazgeçmesini sağlar. Bu etkide yatırımların önünde engel olmasından kaynaklı faiz artırımının büyüme açısından olumsuz olarak görülmesini sağlayabilir.
