KALDIRAÇ NEDİR?

Herhangi bir finansal varlığı toplam parasal büyüklüğünün daha altında teminat kullanarak alıp/satım yapmak için kullanılan imkana verilen isimdir. Oransal olarak ifade edilir ve 1:10 şeklinde gösterilir. Diyelim ki bir finansal ürünün fiyatı 100 Lira olsun. Bu üründe alım ya satım yapmak için 20 Lira teminat kullanıyorsanız o zaman 1:5 kaldıraç kullanıyorsunuz demektir. Zira 20 Liranın beş katı büyüklüğünde bir işlem yapabiliyorsunuz demektir. Aynı üründe 0 Lira değil 10 Lirayla işlem yapabiliyor olsaydınız 1:10 kaldıraç kullanmış olurdunuz.

Başta kur riski olmak üzere çeşitli finansal ürünlerdeki risklerini hedge etmek ya da kısa vadeli spekülatif işlem yapmak isteyen yatırımcılar kaldıraçlı ürünleri tercih edebilmektedir. Her ne kadar kaldıraçlı ürünler finansal riskleri hedge edebilmek maksadıyla oluşturulmuş olsa da günümüzde spekülatif işlem sayısı çok daha ağır basmaktadır. Kaldıraç içeren ürünler kısa süre içerisinde yüksek getiri imkanı oluştursa da aynı şekilde ciddi bir risk oluşturduğundan dolayı çok dikkatli kullanmakta yarar bulunmaktadır.

Forex piyasası ürünleri, vadeli işlem kontratları, opsiyonlar, varantlar kaldıraç içeren ürünlerdir. Regülatörler piyasaya göre kullanılabilecek azami kaldıraç oranında sınırlama getiebilir ve zaman içerisinde bu sınırlamayı değiştirebilir. Günümüzde Forex piyasasının Türkiye’deki yasal kaldıraç sınırı 1:10dur. Diğer piyasalardaki kaldıraçların değişken olduğunu söylemekle beraber 1:2 ile 1:80 arasında değişen oranlar olduğunu söyleyebiliriz.